Seismiciteit

Aardgas zit onder hoge druk opgesloten in een poreuze zandsteenlaag op ongeveer 3 kilometer diepte. De druk in de poriën van de zandsteenlaag neemt af door gasproductie. De zandsteenkorrels worden hierdoor meer in elkaar gedrukt door het gewicht van het gesteente boven de zandsteenlaag. Dit in elkaar drukken noemen we compactie. Compactie van reservoirlagen leidt tot bodemdaling aan het oppervlak. De drukverandering zorgt ook voor een verandering van de spanningen op de natuurlijke breuken die in het gesteente aanwezig zijn. Deze breuken kunnen gaan bewegen door de spanningsveranderingen. Wanneer dit plotseling gebeurt zal dit resulteren in een (geïnduceerde) aardbeving.

De eerste geïnduceerde aardbeving is geregistreerd bij Assen in 1986. In 1991 wordt de eerste beving geregistreerd in Groningen. In 1991 stelt de overheid een commissie in, onder leiding van het KNMI, om de bevingen te onderzoeken. Ook de NAM en de Rijksgeologische Dienst nemen deel in deze commissie. Eind 1993 komt zij met haar rapportage, waarin het verband tussen gasproductie en aardbevingen in Noord-Nederland wordt aangetoond. De NAM bevestigt sindsdien dit verband, waarbij schade wordt vergoed.

Het seismisch risico wordt bepaald door een inschatting te maken van de kans en gevolg van de aardbevingsdreiging. Om de gevolgen beter te kunnen begrijpen worden bijvoorbeeld bouwelementen, zoals een stuk muur, nagebouwd en op sterkte getest. Ook heeft de NAM een compleet Gronings huis met specifieke oude bakstenen laten nabouwen. Dit huis is daarna op een zogeheten triltafel geplaatst om de sterkte in te schatten. Ons YouTube kanaal over wetenschappelijk onderzoek

 geeft meer informatie over alle onderzoeken gerelateerd aan het inschatten van het seismisch risico. Zie verder de wetenschappelijke rapporten over onderzoeken naar de gevolgen van de aardbevingen in Groningen.

Naast de bevingen boven het gasveld Groningen zijn ook aardbevingen geregistreerd boven de kleinere gasvelden. Het seismisch risico voor de kleine velden wordt ingeschat in de winningsplannen die voor alle velden in Nederland bestaan. De risico-inschatting wordt getoetst door TNO en SodM. Voor de kleine velden bestaat ook een seismisch risicobeheersplan

 waarin wordt uitgelegd wat NAM doet wanneer een aardbeving met een bepaalde magnitude wordt geregistreerd door het KNMI. De meest concrete actie die genoemd wordt is dat het veld wordt ingesloten op het moment er een beving plaatsvindt met een magnitude die groter is dan M=3.

SodM

Het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) biedt een online dossier

 met alle informatie over aardbevingen ten gevolge van gasproductie.

KNMI

Vanaf 1986 meet het KNMI de aardbevingen in het Groningen-gasveld. In 1995 en 2014 is het KNMI-meetnetwerk aanzienlijk uitgebreid met tientallen extra sensoren en geofoons. Hiermee kunnen meer aardbevingen worden geregistreerd door het KNMI, vooral aardbevingen met een magnitude lager dan 1,5. Het KNMI houdt een kaart bij met de meest recente aardbevingen

 in Nederland.

Instituut Mijnbouwschade Groningen

Het Instituut Mijnbouwschade Groningen (IMG) handelt alle schade af die is ontstaan door aardbevingen als gevolg van gasproductie in Groningen. Schade kan gemeld worden via de website van het IMG: https://www.schadedoormijnbouw.nl/

Commissie Mijnbouwschade

Bij het vermoeden van mijnbouwschade door gaswinning uit kleine gasvelden kunnen particulieren en micro-ondernemers zich vanaf 1 juli 2020 melden bij de Commissie Mijnbouwschade. De Commissie Mijnbouwschade helpt de juiste route te volgen bij het melden van deze mogelijke schades. De Commissie Mijnbouwschade is benoemd door de Minister van Economische Zaken en Klimaat en werkt volgens het instellingsbesluit en het schadeprotocol. Hierin staat dat de commissieleden volledig onafhankelijk zijn en beoordelen op basis van hun deskundigheid.

De website van de Commissie Mijnbouwschade

 geeft verdere informatie. Het uitgangspunt van de Commissie Mijnbouwschade bij het behandelen van een schademelding is dat dit laagdrempelig, transparant en snel is. Om de schadeafhandeling eenvoudig te maken, nemen ze in de praktijk de bewijslast van de schademelder over. De Commissie Mijnbouwschade doet onderzoek en geeft onafhankelijk en deskundig advies. De mijnbouwonderneming zal dit advies volgen en de toegekende schade door mijnbouwactiviteiten vergoeden.