Meten en monitoren Groningen

Het onderzoeksprogramma gebruikt veel metingen uit het gasveld. Deze gegevens worden verzameld via een meetnetwerk met een groot aantal sensoren en meters.

Meten is weten

Het is belangrijk om de relatie tussen gaswinning en aardbevingen nauwkeurig in kaart te brengen: van 3.000 meter onder de grond tot meer dan 30.000 kilometer erboven (via de satelliet). Zo wordt bijvoorbeeld duidelijk met welke snelheid de grond beweegt bij een aardbeving of hoe gebouwen daarop reageren. Dat helpt bij het inschatten van de veiligheid én de maatregelen die we kunnen nemen.

Doelstellingen meet- en monitoringsplan

Gegevens verzamelen, om onzekerheden te verminderen en ontbrekende kennis aan te vullen.
Inventariseren, zichtbaar maken en aanwijzen van gebouwen met een verhoogd risico. Dit gebeurt mede vanwege het programma Bouwkundig Versterken.
Opstellen van advies aan de minister als gemeten waarnemingen afwijken van de verwachtingen.
In kaart brengen van het aardbevingsrisico in de regio. Dankzij de permanente stroom van nieuwe meetgegevens vormt zich een steeds beter beeld.

Wat we meten

In het meet- en monitoringsprotocol staat beschreven wat er wordt gemeten. Het gaat hierbij om het meten van zowel ondergrondse als bovengrondse aspecten. We meten het geproduceerde gasvolume, de bodemdaling, het aantal aardbevingen en de kracht daarvan en de grondversnelling. Door de zwaartekracht nauwkeurig te meten, leren we hoe de ondergrond is opgebouwd. Met trillingsmeters leggen we de effecten van aardbevingen op gebouwen vast.

Daarnaast inventariseren we het aantal en het soort schades om zo een relatie te kunnen leggen tussen aardbevingen, type huizen en schades. Met deze informatie kunnen we steeds beter bepalen hoe huizen versterkt moeten worden.

Download infographic

Netwerk met seismometers en versnellingsmeters

Begin jaren ’90 van de vorige eeuw werd duidelijk dat er een relatie bestaat tussen gaswinning uit het Groningen-gasveld en aardbevingen. Daarom heeft het KNMI in 1995 een boorgatseismometer-netwerk aangelegd in Groningen. Dit netwerk bestaat uit seismometers die tot 200 meter diepte in de grond hangen. Deze seismometers meten bewegingen van de grond, zoals seismische golven die door aardbevingen worden opgewekt. Met dit KNMI-netwerk kunnen de locatie en kracht van aardbevingen worden bepaald. Het KNMI-netwerk telt ook een aantal versnellingsmeters. Deze versnellingsmeters meten aan de oppervlakte hoe snel de grond beweegt bij een aardbeving. Deze metingen zijn nodig om te bepalen welke kracht een aardbeving op gebouwen heeft uitgeoefend.

Diepte van aardbevingen bepalen

De diepte van aardbevingen bepaalt in belangrijke mate de kracht waarmee de oppervlakte na een aardbeving beweegt. Daarom heeft NAM op de locatie Zeerijp 2 speciale observatieputten geboord. Deze putten bevinden zich op 3 kilometer diepte. In deze putten hangen geofoons – feitelijk zeer gevoelige microfoons – waarmee de diepte van aardbevingen beter kan worden bepaald. De geofoons registreren elke trilling op verschillende diepten in de ondergrond. U kunt de bijbehorende rapporten vinden bij Feiten en cijfers.

Gebouwsensoren

TNO heeft in opdracht van NAM zo’n 300 gebouwsensoren geplaatst. De gebouwsensoren registreren en meten elke beweging van gebouwen. Daardoor krijgen we een veel beter beeld van de effecten van aardbevingen op gebouwen.

In combinatie met het aantal en het soort schades kunnen we schadeherstel van gebouwen verbeteren. Ook helpt het ons om gebouwen aardbevingsbestendiger te maken en ze zo goed mogelijk te versterken. Zo’n 300 gebouwen hebben nu gebouwsensoren. De metingen zijn real-time te volgen bij Feiten en cijfers.