Deltares doet onderzoek naar sterkte Gronings zand

Aardbevingen kunnen er toe leiden dat zand en grondwater even uit balans worden gebracht. Er ontstaat dan een soort tijdelijk drijfzand. Dit wordt verweking genoemd. Door verweking verliest het zand zijn draagkracht waardoor er mogelijk schade aan gebouwen, dijken, gasleidingen en hoogspanningsmasten ontstaat. Met het onderzoek wil NAM meer inzicht krijgen in hoe groot de kans is dat dit in Groningen gebeurt.

Verweking

“Tot op heden is er in Groningen nog nergens verweking geconstateerd na aardbevingen, maar we weten uit voorbeelden in het buitenland dat dit wel een risico is in aardbevingsgebieden”, vertelt Mandy Korff, geo-engineeringsexpert bij Deltares. “In opdracht van de NAM onderzoeken we wanneer zand verweekt. We kijken dan naar allerlei soorten zand, vooral zand van verschillende ouderdom. We verwachten bijvoorbeeld dat het oude zand uit het pleistoceen sterker is dan dat nu in onze rekenmodellen wordt aangenomen. En in ieder geval sterker dan het recenter afgezette, jongere zand. Op basis van deze proeven kunnen we met meer zekerheid iets zeggen over de risico’s van verweking bij een bepaalde aardbevingssterkte. Met deze kennis kunnen betere inschattingen worden gemaakt of en welke maatregelen er genomen moeten worden om schade te voorkomen of te beperken.”

IJsmonsterproeven

De grond is op drie locaties over een gebied van ca. 2 x 2 m en een diepte van maximaal 20 m met stikstof bevroren. Dit bevriezen is noodzakelijk om de bodemmonsters zo ongestoord mogelijk in het geotechnisch laboratorium van Deltares in Delft te krijgen. In het laboratorium worden de monsters gecontroleerd ontdooid en wordt een aardbeving nagebootst door de monsters cyclisch te belasten. Op deze manier kunnen de onderzoekers zien hoe het Groningse zand zich gedraagt en wanneer er verweking optreedt.

Specialisten

Ingenieursbureau Wiertsema doet de boringen in de bevroren grond, met ondersteuning van specialisten uit Canada en de Verenigde Staten. Om het proces in de bodem tijdens het vriezen en boren te monitoren worden nieuwe glasvezeltechnieken ingezet. Op deze manier worden de monsters niet verstoord.