Seismiciteit
Seismiciteit is de trilling of schokkende beweging van de aardkorst wanneer er plotseling energie vrijkomt. Seismiciteit komt overal ter wereld voor. In Zuid-Nederland zijn er heel soms natuurlijke aardbevingen te voelen. Ook gasproductie kan seismicitieit veroorzaken, zoals in Groningen. Dit soort aardbevingen noemen we ook wel geïnduceerde bevingen.
Als de druk in de ondergrond daalt als gevolg van gaswinning, kunnen spanningsveranderingen optreden. Dit kan weer leiden tot plotselinge bewegingen langs bestaande natuurlijke breuken: een aardbeving. Voor elk gasveld maakt de NAM een apart winningsplan. Daarin staan alle risico’s beschreven. Inclusief de verwachte bodemdaling en de eventuele kans op aardbevingen.
Seismiciteit door gasproductie
Aardgas zit onder hoge druk opgesloten in een poreuze zandsteenlaag op ongeveer 3 kilometer diepte. Boven de zandsteenlaag ligt een dikke, ondoordringbare zoutlaag. De druk in de zandsteenlaag neemt af door gasproductie. De zware zoutlaag drukt op de zandsteenlaag. Hierdoor wordt de zandsteenlaag ineengedrukt. Dit noemen we compactie. Compactie leidt op de lange termijn tot bodemdaling aan het oppervlak. Wanneer aardlagen bij een natuurlijke breuklijn in elkaar worden gedrukt, kan er spanning ontstaan. Hierdoor verschuiven de aardlagen schoksgewijs: dit is een aardbeving.
Het Groningen-gasveld leverde sinds december 1963 jarenlang aardgas zonder voelbare gevolgen. Sinds december 1991 (Middelstum, 2,4 op de schaal van Richter) zijn er voelbare aardbevingen in Groningen, die veroorzaakt worden door gasproductie. In 1991 stelde de overheid een commissie in onder leiding van het KNMI. Ook de NAM en de Rijksgeologische Dienst namen deel. Eind 1993 kwamen zij met hun rapportage, waarin het verband tussen gasproductie en aardbevingen in Groningen werd aangetoond. De NAM bevestigt sindsdien dit verband, schade wordt vergoed en er zijn maatregelen genomen.
Seismisch risico inschatten
Het seismich risico is een inschatting van de gevolgen van de aardbevingsdreiging voor de veiligheid van bewoners. Daartoe worden bouwelementen, zoals een stuk muur, nagebouwd en op sterkte getest. Ook heeft de NAM een heel Gronings huis met specifieke oude bakstenen laten nabouwen. Dit huis is daarna op een zogeheten triltafel geplaatst om de sterkte in te schatten. Ons YouTube kanaal over dit wetenschappelijk onderzoek geeft alle informatie in zowel het Nederlands als het Engels.
Meer informatie
SodM
Het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) biedt een online dossier met alle informatie over aarbevingen ten gevolge van gasproductie.
KNMI
Vanaf 1986 meet het KNMI de aardbevingen in het Groningen-gasveld. Vanaf 2014 is het KNMI-meetnetwerk aanzienlijk uitgebreid met tientallen extra sensoren en geofoons. Hiermee kunnen meer aardbevingen worden geregistreerd door het KNMI, vooral aardbevingen met een magnitude lager dan 1,5 konden voorheen minder goed worden opgemerkt door het oude netwerk. Het KNMI houdt een kaart bij met alle aardbevingen in Nederland.
Instituut Mijnbouwschade Groningen
Het IMG regelt alle afhandelingen van schade zowel materieel als immaterieel die zijn ontstaan door aardbevingen door de gasproductie in Groningen. Alle schade kan gemeld worden via de website van het IMG: schadedoormijnbouw.nl
Meer over onze onderzoeken naar seismiciteit
Onderzoeksrapporten
De onderzoeksrapporten over gasproductie, bodemdaling en aardbevingen
Films wetenschappelijk onderzoek
Ons videokanaal met wetenschappelijk onderzoek naar de door gasproductie veroorzaakte aardbevingen in Groningen.