Bodemdaling door gasproductie
Bodemdaling komt al vele eeuwen voor in Nederland. Dit komt door natuurlijke processen, zoals het inklinken van klei- en veenlagen door het gewicht van de lagen erboven. Bodemdaling kan ook komen door menselijk handelen. Bijvoorbeeld door inpoldering of door het winnen van delfstoffen. Ook gasproductie kan bodemdaling veroorzaken. Of er bodemdaling optreedt, en zo ja hoeveel, is afhankelijk van veel factoren en per gasveld verschillend.
In het winningsplan wordt per gasveld uitvoerig beschreven wat de verwachtte bodemdaling is. Vervolgens wordt er gemeten wat de daadwerkelijke daling is. Bij de meeste kleine gasvelden is de bodemdaling gering en heeft dit nauwelijks effect op de natuur en brengt de daling geen schade toe aan gebouwen.
Voor de gasproductie onder de Waddenzee zijn speciale afspraken gemaakt over de bodemdaling en het monitoren daarvan, dit heeft te maken met de unieke flora en fauna in de Waddenzee.
Onderzoek naar bodemdaling en de effecten ervan wordt voortdurend uitgevoerd.
Bodemdaling door gaswinning
Bodemdaling in Groningen
Ook voor gaswinning uit het Groningen-gasveld zijn afspraken gemaakt, dit heeft te maken met de omvang en de kenmerken van het Groningen-gasveld. Bodemdaling heeft namelijk invloed op de waterhuishouding en daarom zijn hiervoor specifieke maatregelen genomen en afspraken gemaakt met waterschappen en autoriteiten.
Aardgas in Groningen-gasveld zit opgesloten in een poreuze zandsteenlaag op ongeveer 3 kilometer diepte. De druk in deze laag was zeer hoog, door gaswinning neemt de druk in de aardlaag echter af. Bij de start van de productie in 1963 bedroeg de druk diep in de ondergrond van het Groningen-gasveld ongeveer 350 bar. Dit is veel, om u een idee te geven: deze druk is zo’n 150 maal hoger dan de druk in een autoband.
De druk in de ondergrond van het Groningen-gasveld is sinds het begin van de winning gezakt van 350 naar 105 bar. De druk zal naar verwachting verder dalen. Deze drukdaling zorgt ervoor dat de zandsteenlaag onder het gewicht van de bovenliggende aardlagen ineengedrukt wordt. Dit noemen we compactie. Verschillen in druk, poreusheid en de dikte van de zandsteenlaag bepalen de hoeveelheid compactie.
Compactie veroorzaakt bodemdaling aan de oppervlakte. Hoe meer compactie, hoe groter de bodemdaling. In een groot deel van de provincie Groningen daalt de bodem als gevolg van gaswinning. De bodem daalt zeer langzaam en gelijkmatig over een groot oppervlak. De NAM verricht regelmatig metingen om de bodemdaling te bepalen.
De afgelopen jaren voltrok zich een langzame, schotelvormige bodemdaling boven het Groningen-gasveld.
Feiten en cijfers
Het Nederlands Olie en Gasportaal, ook bekend als NLOG, geeft alle informatie over energie en delfstoffen in de diepe ondergrond van Nederland en het Nederlands continentaal plat. Bodemdaling als effect van aardgasproductie is op nlog.nl/bodemdaling terug te vinden.
Onderzoeksrapporten
Hier vindt u de resultaten van onderzoeken die gedaan worden door de NAM op het gebied van bodemdaling.
Meer over Veiligheid en milieu
Gaskwaliteit
Gas kan laagcalorisch en hoogcalorisch zijn. Deze calorische waarde geeft aan hoeveel energie 1 m3 aardgas bevat.
Wadden
Het Waddengebied is een uniek natuurgebied. De NAM wint het gas onder de Waddenzee dan ook onder strenge voorwaarden en regels.
Wellicht ook interessant
Seismiciteit
Een aardbeving is een trilling of schokkende beweging van de aardkorst. In ons land zijn er heel soms natuurlijke aardbevingen. Maar ook gaswinning kan bevingen veroorzaken.